در اين مقاله مي‌خواهيم به صورت گام‌به‌گام نحوه راه‌اندازي و پيكربندي يك شبكه خانگي بي‌سيم را آموزش دهيم. از مهم‌ترين بخش‌هاي اين مقاله تنظيمات روتر بي‌سيم و چگونگي امن كردن شبكه هستند. قبل از شروع بايد روتر بي‌سيم خود را انتخاب كرده و خريداري كرده باشيد.

گام نخست: قطع ارتباط شبكه يا مودم

قبل از راه‌اندازي روتر بي‌سيم، بايد شبكه فعلي يا مودم ADSL را قطع كنيم. چون با افزوده‌شدن روتر بي‌سيم تمامي ارتباطات و اتصالات تغيير‌خواهند كرد. مي‌توانيد اطلاعات شبكه قبلي مانند آدرس IP دستگاه‌ها يا آدرس IP اينترنت و تنظيمات مربوط به آن را روي روتر به خاطر بسپاريد يا يادداشت كنيد تا بعدها به مشكل برنخوريد.

گام دوم: خاموش كردن شبكه يا مودم

مودم ADSL يا سوئيچ شبكه را خاموش كنيد.

گام سوم: افزودن روتر بي‌سيم به شبكه

اكنون روتر بي‌سيم جديد را از جعبه خود خارج كرده و در كنار مودم ADSL يا دستگاه‌هاي ديگر شبكه قرار دهيد. با استفاده از كابل اترنت مودم را به پورت WAN روتر متصل‌كنيد. ديگر دستگاه‌هاي شبكه را نيز مي‌توانيد به پورت‌هاي LAN روتر وصل‌كنيد. البته به ياد داشته باشيد كه اگر روتر بي‌سيم شما يك مودم است، ديگر به اتصال مودم ADSL قبلي نيازي نيست و مي‌توانيد كابل تلفن را به طورمستقيم به درگاه RJ11 روتر متصل كنيد. نكته ديگر محل قرارگيري روتر بي‌سيم است. روتر بايد با زمين فاصله كافي (حداقل يك متر) داشته باشد و پيرامون آن ديوار يا حائل ديگري نباشد. براي نمونه، قرار دادن روتر روي يك ميز كار در وسط سالن يا اتاق بهترين حالت است. سعي‌كنيد روتر را نزديك به ديگر دستگاه‌هاي شبكه يا دستگاه‌هايي كه قرار است به طور بي‌سيم به روتر متصل شوند، نصب‌كنيد. برخي از روترها پايه‌ها و پيچ لازم را براي محكم‌شدن به ميز كار يا ديوار دارند. آنتن‌هاي روتر را با فاصله از يكديگر و در همه جهات تنظيم كنيد.

گام چهارم: اتصال روتر به كامپيوتر

با استفاده از يك كابل اترنت روتر بي‌سيم را به كامپيوتر شخصي يا نوت‌بوك خود متصل كنيد. يك سر كابل بايد در يكي از پورت‌هاي LAN روتر و سر ديگر آن بايد در پورت LAN كامپيوتر يا نوت‌بوك باشد. معمولاً‌براي تنظيم روتر لازم است آن را به يک کامپيوتر متصل کنيد. بعد از پيكربندي روتر‌مي‌توانيد اين اتصال را قطع كنيد. به طور معمول، روتر به يك كامپيوتر خانگي ثابت وصل مي‌شود تا در آينده و هنگام اعمال تنظيمات جديد به جابه‌جايي روتر نياز نباشد.

گام پنجم: روشن كردن روتر

آداپتور روتر را نيز از جعبه خارج كرده و به برق بزنيد و از طرف ديگر به روتر متصل‌كنيد. اگر روتر شما كليد On/Off دارد، اين كليد را فشار دهيد و روتر را روشن كنيد. اكنون مي‌توانيد مودم يا دستگاه‌هاي ديگر شبكه را نيز روشن كنيد. چند دقيقه‌اي صبر کنيد تا تمامي دستگاه‌ها بوت شده و چراغ‌هاي آن‌ها از حالت چشمك‌زن به حالت ثابت در‌آيد.

گام ششم: پنل تحت وب

كامپيوتر روميزي يا نوت‌بوك متصل به روتر را روشن‌كنيد. اگر آيكون اتصال به شبكه را درArea Notification مشاهده كرديد تا اينجا مشكلي نيست و يك مرورگر وب باز كنيد. براي وارد شدن به پنل مديريتي روتر بايد از يك آدرس IP استفاده كنيد كه به طور معمول روي خود روتر يا دفترچه راهنماي آن نوشته شده است. آدرس IP پيش‌فرض بسياري از دستگاه‌ها 192.168.1.1 است. اين آدرس را در نوار آدرس مرورگر وب وارد كرده و كليد Enter را بزنيد. اگر صفحه لاگين روتر ظاهر شد، پس آدرس را درست وارد‌كرده‌ايد. همانند آدرس IP پنل، نام كاربري و رمز عبور روترها نيز به صورت پيش‌فرضadmin/admin يا admin/1234 است. اين اطلاعات نيز روي خود روتر يا دفترچه راهنما نوشته شده است. بعد از وارد شدن به روتر‌مي‌توانيد اين اطلاعات را عوض كنيد. اكنون پنل تحت وب روتر پيش روي شما است و مي‌توانيد پيكربندي اين دستگاه را شروع كنيد.

گام هفتم: تنظيمات اوليه روتر

در ميان منوها و بخش‌هاي پنل دنبال Quick Setup، Setup Wizard، Wizard Setup يا چيزي شبيه اين‌ها بگرديد. زيرا با اين گزينه سريع‌تر و بهتر مي‌توانيد تنظيمات اوليه روتر را انجام دهيد. روتر در چند مرحله و پس از پرسيدن اطلاعات از شما خاموش و دوباره راه‌اندازي مي‌شود و با پيكربندي جديد شروع به كار مي‌كند. در ادامه مي‌توانيد وارد هر بخش روتر شده و تنظيمات پيشرفته را انجام دهيد. مهم‌ترين اطلاعاتي كه بايد براي تنظيم روتر آماده داشته باشيد، اطلاعات اشتراك اينترنت واي‌مکس يا ADSL است. اگر روتر شما يك مودم است، ‌نوع اتصال را PPPoE انتخاب كرده و نام كاربري و رمز عبور را وارد‌كنيد. اگر روتر بايد به يك مودم متصل شود، مودم بايد در حالت Bridge باشد. ديگر اطلاعاتي كه بايد به روتر در اين مرحله داده شود، نام شبكه بي‌سيم يا SSID، انتخاب فركانس كاري و باند آن است. اگر دستگاه‌هاي ديگر شبكه از فركانس كاري 5 گيگاهرتز پشتيباني‌مي‌كنند، روتر را نيز روي اين فركانس تنظيم كنيد، اما اگر دستگاه‌هاي شبكه فقط از فركانس 2,4 پشتيباني‌مي‌كنند، ناچاريد كه اين باند را انتخاب كنيد.

گام هشتم: تنظيمات امنيتي

امن كردن شبكه بي‌سيم مهم‌ترين كاري است كه بايد براي راه‌اندازي و نصب يك روتر انجام دهيد. روترهاي جديد همگي از استاندارد WPA پشتيباني مي‌كنند. اين استاندارد به مراتب بهتر از WEP است. استاندارد جديدتر WPA2 است. اگر روتر شما WPA2 دارد، آن را انتخاب كنيد. بالاترين گزينه امنيتي WPA2 Enterprise است. الگوريتم‌هاي رمزنگاري نيز اغلب AES و TKIP هستند كه بنا به نوع روتر خود مي‌توانيد يكي از آن‌ها را انتخاب كنيد. سعي كنيد حداقل رمز‌عبور هشت كاراكتري تعريف كنيد. اگر روتر و دستگاه‌هاي ديگر بي‌سيم از WPS پشتيباني مي‌كنند، مي‌توانيد اين قابليت را نيز فعال‌كرده و از دفترچه راهنماي دستگاه‌هابراي استفاده از اين قابليت کمک بگيريد.

گام نهم: تنظيمات پيشرفته

برحسب اين‌كه چه نوع روتري استفاده‌مي‌كنيد، تنظيماتي مانند Parental Control، NAT، MAC Filter، IPSec، DNS، Port Forwarding، QoS و Routing وجود دارد كه مي‌توانيد با صبر و حوصله و از روي دفترچه راهنماي روتر آن‌ها نيز پيكربندي‌كنيد. براي نمونه مي‌توانيد دامنه آدرس‌هاي IP مجاز را براي اتصال به شبكه مشخص كنيد يا تصميم بگيريد كه دستگاه‌ها با آدرس تعريف شده به شبكه بي‌سيم وصل شوند يا از سرويس DHCP استفاده شود. برخي اوقات نياز است كه روتر را روي چندين كانال فركانسي تنظيم كنيد تا بهترين كانال براي آنتن‌دهي مشخص شود. كانال‌هاي خلوت‌تر سرعت انتقال اطلاعات بيشتري به شما مي‌دهد. اگر روتر شما از سرويس‌هاي USB، Bit torrent، Multimedia و... پشتيباني مي‌كند، مي‌توانيد اين سرويس‌ها را نيز برحسب نيازتان تنظيم كنيد.

چرا WPA2 را پيشنهاد مي‌كنيم؟

براي امنيت شبكه‌هاي بي‌سيم سه استاندارد WEP، WPA و WPA2 وجود دارد. WEP بسيار قديمي و ضعيف و در چند دقيقه قابل شكسته‌شدن و رمزگشايي است. بهترين روش، استفاده از استاندارد رمزگذاري WPA2 است. زيرا اين استاندارد از الگوريتم‌هاي رمزنگاري پيشرفته‌اي مانند AES (سرنام Advanced Encryption Standard) و TKIP (سرنامTemporal Key Integrity Protocol) پشتيباني مي‌كند و امكان تعريف يك رمز عبور طولاني خصوصي ميان دستگاه‌هاي شبكه را فراهم مي‌كند. پيشنهاد ما انتخاب WPA2 با الگوريتم AES است؛ البته بايد توجه كنيد كه ديگر دستگاه‌هاي شبكه نيز از AES و WPA2 پشتيباني‌كنند. در غير اين صورت مي‌توانيد به جاي AES از TKIP و به جاي WPA2 از WPA استفاده كنيد.

شبكه خود را مخفي كنيد!

اگر امنيت شبكه شما خيلي اهميت دارد، مي‌توانيد با مخفي‌كردن روتر شبكه و SSID آن، يك شبكه بي‌سيم غيرقابل شناسايي داشته باشيد. در روترها گزينه‌اي به نام SSID Broadcast وجود دارد كه اگر از حالت فعال بودن خارج شود، ديگر دستگاه‌هاي بي‌سيم نزديك به روتر نمي‌توانند با جست‌وجو شبكه شما را پيدا كرده و به آن متصل شده يا از وجود آن آگاه شوند. اگر مي‌خواهيد SSID شبكه را مخفي كنيد، به دو نكته توجه كنيد:
1- هيچ‌گاه مخفي‌كردن SSID جايگزيني براي رمزنگاري كردن شبكه و استفاده از WPA2 نيست.
2- دستگاه‌هايي كه بايد به شبكه شما متصل شوند بايد نام SSID شبكه را داشته باشند و با تعريف دستي يك اتصال به شبكه
متصل شوند.

سازگاري با استانداردهاي 802.11a/b/g/n

گفتيم كه روترهايي كه از استاندارد 802.11n استفاده مي‌كنند، با دستگاه‌هاي داراي استاندارد 802.11b/g نيز سازگاري دارند و هيچ‌گونه مشكلي وجود نخواهد داشت. اما هنوز در برخي شبكه‌ها دستگاه‌هايي يافت مي‌شوند كه از استاندارد 802.11a استفاده مي‌كنند كه نخستين استاندارد شبكه‌هاي بي‌سيم است. اگر در شبكه شما نيز چنين دستگاهي وجود دارد، بايد به دنبال روتري بگرديد كه از اين استاندارد نيز پشتيباني‌كند. برخي از روترهاي 802.11n از 802.11a نيز پشتيباني مي‌كنند. به تازگي نيز روترهايي با حداكثر سرعت 450 مگابيت بر ثانيه وارد بازار شده‌اند كه يك نوع پيشرفته روترهاي سري N هستند و همانند آن‌ها مي‌توانند از استانداردهاي 802.11b/g/n پشتيباني كنند. استانداردهاي جديد شبكه‌هاي بي‌سيم نيز 802.11ac و 802.11ad هستند كه هنوز محصولات رسمي آن‌ها وارد بازار نشده، اما در زمان عرضه، از استانداردهاي قبلي خود، يعني 802.11b/g/n پشتيباني مي‌كنند.